Uit onderzoek is gebleken dat docenten in Nederland ruim een derde minder verdienen ten opzichte van docenten in andere landen (Langerik, 2014) en 30% minder ten opzichte van werkenden met een vergelijkbaar werk- en denkniveau in andere beroepssectoren (CNV Onderwijs, 2014). Ondanks de relatief gezien lage salarissen hebben we toch te maken met toppers voor de klas die dagelijks hun steentje bijdragen aan de toekomst van heel veel jongeren. Het Nederlandse onderwijssysteem kan zich zelfs meten met de wereldtop, volgens de internationale vergelijking (Lamé, 2014). Jaren geleden werd het idee geopperd om excellente docenten te belonen (Onderwijsraad, 2011). Per excellente docent bestonden de kosten op jaarbasis uit de volgende onderdelen:
- 12.000 euro voor vervanging van excellente docenten indien zij een dag per week van lessen worden vrijgesteld om bijvoorbeeld een opleiding te volgen of anderen te coachen (wat ik persoonlijk een beetje krom vind, omdat we dan juist de goede docenten weghalen voor de klas?!);
- 10.000 euro projectengeld om te besteden aan bijvoorbeeld schoolontwikkeling (naar eigen invulling);
- 2.500 euro voor een individuele salaristoeslag (wat de sfeer onder collega’s misschien ook niet echt bevordert); en
- 500 euro voor een extern assessment om te toetsen of de docent wel echt het predicaat ‘excellent’ verdient (in de hoop dat het oordeel van de student, collega-docenten en leerresultaten worden meegenomen).
Ik zie een salarisverhoging voor excellente docenten zeker zitten en hoop dat we over een aantal jaar kunnen spreken van een structurele verhoging voor alle docenten, omdat alle docenten excellent werk verrichten. Ik ben geen minister dus kan de salarisverhoging niet realiseren, wel kan ik beargumenteren waarom ik vind dat docenten dag in, dag uit, aan topsport doen en zij meer verdienen.
- Docenten hebben de dagelijkse verantwoordelijkheid over gemiddeld 25 studenten (of meer!) Klassen van 27 of meer studenten zijn geen uitzondering: de helft van de docenten zegt regelmatig les te geven aan klassen van 29 studenten of meer. Acht op de tien studenten (82%) wil dat de overheid een grens stelt aan het aantal studenten per klas, van de docenten pleit zelfs 86 procent voor een wettelijk maximum. Zowel ondervraagde docenten als studenten noemen 25 studenten als bovengrens (Eén vandaag, 2014).
- Docenten worden geacht meer bij te brengen dan alleen vakkennis Hattie (2012) concludeert dat docenten zelf in staat zijn onderwijs effectiever te maken door vertrouwen te creëren en regelmatig feedback te geven én te ontvangen. Pedagogisch-didactische kennis is daarbij belangrijker dan vakinhoudelijke kennis. In een ander onderzoek is een redelijk sterk verband gevonden tussen de pedagogisch-didactische voorbereiding van docenten en hun effectiviteit. Bij een studie onder 200 afgestudeerden van een lerarenopleiding bleek dat de omvang van de pedagogisch-didactische voorbereiding vier keer vaker de verklarende factor was (16,5 procent) dan de kennis van de materie (4 procent). Studenten die worden onderwezen door gekwalificeerde docenten hebben betere resultaten en vallen minder uit (Peters, 2002). Cabaretier Goossens onderbouwt deze stelling in zijn voorstelling met de volgende uitspraak: “Een collega-docent zegt dat het belangrijkste in het onderwijs is het bijbrengen hoe je je gedraagt, in zijn vak hoe je je gedraagt tijdens het stofzuigen. Stofzuigen zonder iemand af te tuigen, ramen lappen zonder te klappen, of bij mijn vak Nederlands spellen zonder rellen.” Geurtjens (docent) zei hierover het volgende: “De scholen krijgen steeds meer taken. Er wordt verwacht, dat buiten de ‘normale’ vakken ook nog wordt gewerkt aan gezonde voeding, meer bewegen/diabetes, alcohol, drugs, roken, verstandig zonnen, kleurstoffen, gehoorschade, normen en waarden, sociaal-emotionele ontwikkeling, goed burgerschap, geweld, computerverslaving, communiceren via de computer, weerbaarheid, recycling, microkrediet, omgaan met geld, brandveiligheid, technische vaardigheden en zo kan ik nog wel even doorgaan!”
- Docenten werken met een uitdagende doelgroep Docenten krijgen steeds meer studenten in de klas die extra aandacht van hen vragen/nodig hebben. Studenten met een gedragsstoornis, studenten met een leerstoornis, studenten met persoonlijke problemen. Desondanks de docent de kennis waarschijnlijk niet heeft opgedaan in zijn of haar opleiding, wordt er toch van hem of haar verwacht dat zij de kennis over deze stoornissen en problematieken wel heeft. De kunde om ermee om te gaan is een vereiste om overeind te blijven voor de klas. En ik heb wel eens verhalen te horen gekregen die ik mee naar huis nam en die me bezig bleven houden.
- Docenten hebben steeds meer administratieve taken
- Bijhouden van absentie
- Bijhouden van cijferregistratie
- Invoeren van resultaten in leerlingvolgsysteem
- Invoeren van gespreksverslagen met/over studenten
- Invullen van (eind)beoordelingsformulier stage
- Ontwikkelen van lesmateriaal
- Aanleveren van informatie voor vergadering en overleg
- Aanleveren van informatie voor de Inspectie
- Invullen formulieren voor externe instanties
- Nakijkwerk
- Etc.
Door de vele werkzaamheden naast het lesgeven, kan het voor komen dat een van de bijkomende werkzaamheden op zich laat wachten. In bovenstaand filmfragment geven studenten, docenten en het management hun kijk op het nakijken van toetsen en tentamens dat te lang op zich laat wachten.
- Docenten kunnen geen moment verslappen Wanneer je even niet oplet in de klas, kunnen studenten er al een chaos van maken. Als je even iets bent kopiëren, kom je terug en is iedereen aan het kletsen. Indien je de les dan weer wilt herpakken en je zegt ‘Kom jongens, anders komen we niet klaar deze les’ zijn ze al helemaal niet meer te houden. Docent ben je niet van 9 tot 3 – ik bedoel van 9 tot 5 – maar ben je altijd. Dat betekent dat je ook buiten de schoolmuren wordt gezien als docent, en ook dan wordt verwacht dat je voorbeeldgedrag toont. Hoe dan ook wil ik zeggen dat ik trots ben dat ik dagelijks met docenten mag werken die ondanks de grote verantwoordelijkheid, hoge werkdruk en persoonlijke factor hun werk in het onderwijs fantastisch uitvoeren. Dank jullie wel en tot binnenkort!
Bronvermelding
- CNV Onderwijs. (2014). Leerkrachten verdienen meer salaris, maar krijgen het niet. Geraadpleegd op 4 augustus 2015, van https://www.cnvo.nl/actueel/nieuws/onderwijs-nieuws/nieuws-details/article/leerkrachten-verdienen-meer-salaris-maar-krijgen-het-niet/
- Eenvandaag. (2014). Leraren en leerlingen voor maximum aantal per klas. Geraadpleegd op 4 augustus 2015, van http://www.eenvandaag.nl/binnenland/50351/leraren_n_leerlingen_voor_maximum_aantal_per_klas
- Hattie, J. (2012). Visible learning for teachers. New York: Routledge. Houtkoop, W., Allen, J., Buisman, M., Fouarge, D. & Van der Velden, R. (2012), Kernvaardigheden in Nederland: Resultaten van de Adult Literacy and Life Skills Survey (ALL), ECBO/ROA. Geraadpleegd op 4 augustus 2015,, van www.roa.unimaas.nl/pdf_publications/externalpublications/ecbo.12-123%20Kernvaardigheden%20in%20Nederland%20A00686.pdf
- Lamé, E. (2014). Nederland staat in de top 10 van beste onderwijssystemen. Geraadpleegd op 4 augustus 2015, van http://www.z24.nl/economie/nederland-staat-in-de-top-10-van-beste-onderwijssystemen-460647
- Langerik, R. (2014). Positie docenten op de arbeidsmarkt verslechterd. Geraadpleegd op 4 augustus 2015, van http://www.hrbase.nl/profiles/blogs/positie-docenten-op-arbeidsmarkt-verslechterd
- Onderwijsraad. (2011). Excellente leraren als inspirerend voorbeeld. Geraadpleegd op 4 augustus 2015, van http://www.onderwijsraad.nl/upload/documents/publicaties/volledig/excellente-leraren-als-inspirerend-voorbeeld.pdf
- Peters, P. (2002). Succesvolle docent leunt meer op didactiek dan op vakkennis. Geraadpleegd op 4 augustus 2015, van http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/article/detail/2777718/2002/04/24/Succesvolle-docent-leunt-meer-op-didactiek-dan-op-vakkennis.dhtml
Vijf goede argumenten voor het aankaarten van problemen in het onderwijs, maar niet voor salarisverhoging. Ikzelf zie werkelijk geen verband tussen de argumenten en salaris in absolute getallen.
Ik ben zelf docent, heb een prima salaris en prima secundaire arbeidsvoorwaarden. Ondertussen krijg ik een beetje de kriebels van het vaak gehoorde gepleit voor meer salaris. Als docent in de LB-schaal verdien je meer dan modaal en in vergelijking met andere HBO salarissen (dus deze opmerking gaat alleen op voor tweedegraads docenten) in het bedrijfsleven ongeveer gelijk of soms zelfs meer (in het bedrijfsleven werken ze ook vaak meer dan dat ze uitbetaald worden, denk aan presentaties etc.). Per jaar kan je bij goed functioneren zelfs een salarisverhoging krijgen en als je kan plannen blijf je prima tussen je uren (want daarvoor is de vakantie als compensatie. Dit neemt niet weg dat er piekbelasting is en dat er soms samen de schouders eronder gestoken moeten worden). Tussen de € 2445,- en € 3739,- per maand in een LB-schaal vind ik behoorlijk veel geld voor de gemiddelde 42,29 uur werk per week (in een snelle berekening komt dit uit op € 14,45 en € 22,10 per uur, zonder vakantie en eindejaar toeslag).
De vergelijking kan getrokken worden met docenten uit andere landen door absolute getallen te vergelijken. Je kan ook kijken naar de relatieve werkbelasting: werkdruk t.o.v. salaris. Hoe krijgen we de piekmomenten gereduceerd, de klassen kleiner of een evenwichtige beloning voor de uren bij slb/ als mentor? Hiervoor is het nodig om een team te vormen met teamleiders, managers en directie. Zo krijg je ook meer geld voor je gemaakte uren (dus salarisverhoging) en kom je aan dezelfde kant van de streep te staan i.p.v. tegenover elkaar. Ook draag je zo bij aan een cultuurverandering om problemen bespreekbaar te maken (als het niet bespreekbaar is). Zo kan je problemen gaan oplossen zoals de genoemde problemen uit het Youtube filmpje.
Samenwerken of samen werken kan dus leiden tot een relatieve verhoging van salaris en meer werkverlichting.
Hiervoor is het wel nodig dat docenten, teamleiders, managers en directie dezelfde problemen onderkennen en dat er ruimte geven wordt om samen te kijken naar oplossingen.
Laat het mes aan twee kanten snijden.
Beste Tim,
Heel hartelijk bedankt voor je uitgebreide reactie. Ik zie de 5 benoemde zaken niet als problemen van het onderwijs, maar als (bijkomende) uitdagingen. Het voedt dat de docent tegenwoordig een duizendpoot moet zijn. Het samen werken binnen een samenwerkend team is daarin voorwaardelijk, dat ben ik helemaal met je eens. Je hoeft niet zelf het wiel uit te vinden, je bent niet alleen verantwoordelijk voor het onderwijs, maar je bent als docent voor heel veel studenten wel een bepalende factor. De dagelijkse inzet en grote verantwoordelijkheid zou wat mij betreft wel beloond mogen worden, en hoe die beloning plaatsvindt maakt me dan nog niet eens zoveel uit. De waardering mag in ieder geval geëxpliciteerd worden, want dat verdienen jullie. Blij met zoveel goede onderwijsmensen!
Vriendelijke groet,
Rosalie de Kooning
OAB Dekkers
Beste Tim.
Fijn dat jij geen salaris verhoging nodig hebt, Ik ben ook docent en ik vind dat wij als docenten dit wel verdienen.
De slarisverhoging bij goed functioneren is voor mij geheel onbekend en dus bij ons niet van toepassing, maar toch fijn dat dit bij jou op school wel kan. Ik neem aan dat je hier geen gebruik van maakt aangezien je vind dat je genoeg salaris hebt.
Na je betoog te hebben gelezen ga ik er van uit dat, als er een salarisverhoging komt, je ook nog zo stellig bent en de salarisverhoging afslaat of het weg geeft aan een jonge collega docent.
Beste Anne,
Dank voor je reactie. Wie weet draagt mijn blog nog eens bij aan een daadwerkelijke salarisverhoging, een mooie bijkomstigheid 🙂
Hartelijke groet,
Rosalie de Kooning
OAB Dekkers
Let op je spelfouten met jou slaris. Ik hoop dat jij geen geld krijgt. Malle Idioot dat jij bendt.
Jij hebt echt geen respect Florian. Ik hoop dat een vroegtijdige dood tegemoet krijgt.
Leraren krijgen tussen de 2000 en 3000 netto per maand.prima dat verdienen ze! Maar ga me niet vertellen dat ze te weinig verdienen!
Als ze te hoge werkdruk etc. hebben dankan je stagiares inhuren die daar bij helpen,lijkt mij.
Ik werk als veel mensen bij bedrijven die een EIGEN cao hebben en die geen poot hebben om op te staan en ja ik werk in een magazijn en heb maar een MAVO diploma,maar werk 40 uur keihard in een magazijn en krijg slechts 1400 EURO! Dus leraren prima dat er geld bij moet bij het onderwijs, maar ga me niet vertellen dat er te weinig verdiend wordt.