Vijf tips voor spreekvaardigheidstoetsen
De huidige en toekomstige studenten groeien op in een maatschappij waarin landgrenzen vervagen. Hierdoor is de kans groot dat studenten in hun latere werk te maken krijgen met vreemde talen. De Europese en Nederlandse ambitie is hoog. Op termijn wil de overheid dat minstens drie kwart van jonge Nederlandse burgers twee vreemde talen spreken op B1-niveau.
| Niveau B1 |
| Kan uitingen op een eenvoudige manier aan elkaar verbinden, zodat hij/zij ervaringen, gebeurtenissen, dromen, verwachtingen en ambities kan beschrijven. Kan in het kort redenen en verklaringen geven voor meningen en plannen. Kan een verhaal vertellen of de plot van een boek of film weergeven en zijn/haar reacties beschrijven. |
Om deze ambitie te behalen is vanaf 2012 Engels verplicht voor alle startende mbo-4 studenten. Ook in het hoger beroepsonderwijs wordt Engelstalig onderwijs gestimuleerd. Zo stelde de Onderwijsraad voor om het Engelstalig onderwijs te waarborgen door het expliciet onderdeel te laten uitmaken van het accreditatiekader (Een weloverwogen gebruik van het Engels in het hoger onderwijs, 2011).
Angst bij spreekvaardigheidstoets Als we kijken naar vreemdetalenonderwijs, dan blijkt dat veel studenten angst ervaren voor een spreekvaardigheidstoets. Studenten zijn bang om fouten te maken en daardoor ‘dom’ over te komen. Volgens Horwitz, Horwitz en Cope (1991) is er bij deze specifieke toets sprake van drie soorten angst: 1. Angst voor communicatie (angst om een vreemde taal te spreken in bijzijn van anderen) 2. Angst voor negatieve evaluatie (angst voor negatieve feedback) 3. Angst voor toetsing (angst voor negatieve beoordeling)
De grootste angst ontstaat doordat studenten het gevoel hebben weinig tot geen controle te hebben over het verloop van de communicatie. Daarnaast vinden zij het vervelend dat zij gemonitord worden tijdens het gesprek (Horwitz et al., 1991). Door deze angst blijken studenten moeilijke en persoonlijke onderwerpen te vermijden (Horwitz et al., 1991). Studenten doen hierdoor minder snel taalkundige kennis op.
5 Oplossingen en tips om angst te verminderen Als docent is het belangrijk dat je een betrouwbaar oordeel kan geven over de spreekvaardigheid van studenten. De spreekangst kan een vertekend beeld geven. Het is dan ook belangrijk om deze angst te verminderen. In de literatuur zijn verschillende tips beschreven. Ik heb er vijf voor jullie geselecteerd:
- Een spontane en informele conversatie. Volgens Savignon(1976) en van de Koot en van Loo (2004) is het belangrijk dat docent begint met een informeel gesprekje (in de moedertaal of vreemde taal). Dit gesprekje zorgt er volgens hen voor dat studenten zich op hun gemak voelen.
- Transparantie.Studenten vinden het belangrijk dat zij een duidelijke richting en doel hebben in het gesprek. Door van te voren de criteria met de studenten te bespreken, weten studenten wat jij van hen verwacht. Dit geeft volgens van de Koot en van Loo (2014) rust bij studenten.
- Oefening baart kunst.Het is volgens Kitano (2001) belangrijk dat spreekvaardigheid regelmatig in groepjes wordt geoefend (maximaal 10 studenten). Door dit regelmatig te doen, neemt de spreekangst in een vreemde taal af. Het is daarbij belangrijk dat studenten inzien dat fouten maken onderdeel is van het leerproces. Hierdoor kan de angst voor negatieve evaluatie afnemen.
- Chunks. Volgens van de Koot en van Loo (2014) is het raadzaam om studenten strategieën aan te leren waarmee zij zichzelf bedenktijd geven. Voorbeelden van chunks zijn: * Strategieën aanleren om het onbekende woord omschrijven. * Strategieën om een zin of vraag te herformuleren. * Zinnen zoals ‘Kunt u dat herhalen?’ of ‘euhm, laat me even denken.’
- Meerde toetsmomenten. Iets wat altijd raadzaam is, is het inlassen van meerdere toetsmomenten. Door het toetsen van spreekvaardigheden vaker te laten plaatsvinden, wennen studenten meer aan de vorm. Dit vergroot bovendien de betrouwbaarheid van de toets, omdat het minder afhangt van de omstandigheden van dat moment.
Hebben jullie zelf nog handige tips als het gaat om het verminderen van angst bij (spreek)toetsen? Laat je reactie achter in het reactieveld.
Bronnen
Horwitz, E.K., Horwitz, M.B., & Cope, J. .A. (1991). Foreign language classroom anxiety. In E. K. Horwitz & D. J. Young (Eds.), Language anxiety: From theory and research to classroom implications (pp. 27-36). Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall.
Kitano, K. (2001). Anxiety in the College Japanese Language Classroom. The Modern Language Journal, 85, 549-566.
Koot, L. van de & Loo, van J. (2014). Centre for Teaching and Learning Theses. Utrecht, Nederland: Universiteit Utrecht.
Savignon, S. J. (1976). Communicative competence: Theory and classroom practice. Detroit: Michigan. Paper presented at the Central States Conference on the Teaching of Foreign Languages, Detroit, Michigan.
Hallo Liza, ik herken bovenstaande volledig! Als freelance docent Engels in het bbl-onderwijs ervaar ik bijna wekelijks hoe moeilijk en spannend jong-volwassenen en zij-instromers in het medisch-technisch onderwijs het vinden om weer in de schoolbanken te zitten en dan te moeten spreken in een grote groep, de klas zelf. Dit laatste punt, groepsdruk, is een groot probleem voor verlegen en onzekere studenten. Vaak speelt dyslexie ook een rol, dat heeft vaak weinig zelfvertrouwen gegeven. Na afloop van een les komen soms studenten naar me toe met de opmerking: ik ben zo bang dat u me een beurt geeft om te spreken. M.a.w. spreken moet standaard in kleine groepen gedaan worden, liefst in twee- of drietallen. Hier kom ik meteen op een extra lesaanpak die bij ons op school (www.dhta.nl) heel goed werkt: zodra een student even een ‘boost’ nodig heeft om zelfvertrouwen op te bouwen, geven we haar/hem een training 1-op-1 of in tweetallen, in een tussenuur of online via Skype. Dit is pure noodzaak in het bbl, omdat deze studenten zo weinig contacturen hebben. Kortom, oefen spreekvaardigheid in kleine setting en inderdaad met duidelijke strategieën en stukjes (de bovengenoemde chuncks!).